De Waanzinnige Lees- en Schrijfweken – elke dag tips voor in de klas, thuis en op vakantie

Een boekenruil is een leuke manier om ervoor te zorgen dat alle kinderen nieuw leesvoer hebben voor tijdens de vakantie. Je kan het groots aanpakken en ruilen met de hele school of het klein houden en de ruil alleen in je eigen klas organiseren.

Geef je leerlingen een briefje mee gericht aan de ouders om te vragen of ze (minstens) een boek, tijdschrift of stripboek mee willen geven. Maak er iets gezelligs van met wat muziek en wat lekkers en ruilen maar!

Tips:

• Spreek duidelijk af of de leerlingen het boek na de zomervakantie teruggeven of mogen houden
• Stel eisen aan de boeken, zodat ze niet te ouderwets zijn
• Denk na over wat je doet als er kinderen zijn die niet in staat zijn om iets mee te nemen
• Maak verschillende punten voor leeftijden of genres, zodat kinderen weten waar ze het beste kunnen zoeken voor boeken die bij hen passen

In de laatste weken voor de vakantie nog een mooie en creatieve les geven rondom lezen en schrijven? Doe één van onze proeflessen voor groep 3-8. De proeflessen zijn lessen van maximaal 30 minuten waarin de leerlingen gaan lezen én schrijven.

Jij en de kinderen worden op weg geholpen met tips en oefeningen met kinderboekenschrijvers als  Maranke Rinck en Martijn van der Linden (Bob Popcorn), Mirjam Oldenhave (Mees Kees) en Manon Sikkel (Geheim agent Oma en De beste school van de hele wereld). Gegarandeerd een leuke les dus!

Met een boekenspeurtocht in de (school)bibliotheek ontdekt jouw klas nieuwe boeken en leren ze de bibliotheek nog beter kennen!

Bespreek met je lokale bibliotheek of je daar terecht kan of organiseer het in de schoolbibliotheek. Maak een formulier voor elk kind of elk groepje en zet daar op duidelijk waar ze naar op zoek gaan.

Ideeën nodig? Laat leerlingen op zoek gaan naar:

• Elementen op boekomslagen
  Vind een boek voor elke kleur van de regenboog; maak een A4-tje met covers die ze kunnen vinden
• Woorden in verschillende boeken, die samen een puzzelzin vormen
  (“Pluk van de Petteflet – Annie M.G. Schmidt; blz. 8, regel 19, woord 4” = boekwinkeltje)
• Schrijvers
  Vind een boek van een schrijver met elk letter van het alfabet; zoek een boek van Brenda Heijnis en een van Maren Stoffels
• Of een combinatie!
  Vind je favoriete boek; vind een boek met een paard erop; vind een boek waar het woord ‘strand’ in de titel zit; etc.

Titels zijn ontzettend belangrijk. Het is namelijk hoe je een boek herkent! Dit is een lijstje van ideeën om met deze titels aan de slag te gaan.

Tip 1: Husselen maar!

Als je letters husselt in de titel dan is het maar de vraag of je snapt over welk boek het gaat. Laat de kinderen raden om welke boeken het gaat. Je kan hierbij een grote hussel doen, met een anagram van de titel (weet jij welk boek Geursporen zou kunnen zijn? Het is het nieuwe boek Supergroen van Thijs Goverde!). Of je husselt maar een paar letters, zo krijgt Ik ben Vincent en ik ben niet bang van Enne Koens de schuilnaam Ik ken Vincent en ik ben niet lang.

Tip 2: Raad de rijm

Je kan ook een ander taalspel erop loslaten door een paar woorden uit de titel te vervangen door rijmwoorden. Op die manier wordt Een tijger in je bed van Bibi Dumon Tak zomaar Een reiger in je flat. Laat de kinderen titels rijmen of doe het zelf en laat hen de titels raden.

Tip 3: Gebruik ??? (emoji’s!)

Net als bij de vorige tip is dit iets wat je de kinderen kan laten doen of kan laten raden. In het eerste geval worden ze uitgedaagd om na te denken over welk tekentje het duidelijkst de betekenis van een woord overbrengt. Stel, je kiest voor Mus en kapitein Kwaadbaard en de vijf slangen van Kevin Hassing, dan mis je een emoji van een kapitein. Dus hoe beeld je het dan uit? Nou, zo bijvoorbeeld: ? en ?⛵️   ?? en de ?????.

Maar je kunt het ook op het bord laten zien zodat ze kunnen raden. Zie jij welk boek van Simon van de Geest hier bedoelt wordt? Wie is er ? voor de ⚽️?‍♀️??‍♂️. Het is natuurlijk Wie is er bang voor de voetbalzombies!

Tip 4: Verpest (lees: verander) een boek met een letter

Blaas nieuw leven in een boek door maar één letter te veranderen in de titel! Bedenk samen in de klas de gekste titels en wie weet raken jullie nog geïnspireerd om er een echt verhaal over te schrijven.

Zie je het al voor je? Harry verandert in een baby in Harry Potter en de Speen der Wijzen; Het leven van een loser gaat ineens over schaken (Het leven van een loper); Dolfje Weergolfje is gek op surfen; en Superjuffie en Mees Kees gaan op ramp in plaats van op kamp!

In 2017 was #verpesteenboekmeteenletter een twittertrend voor volwassenen, maar ook voor kinderen is het erg grappig.

Tip 5: Beeld een titel uit (of doe de omslag na)

Je kan het ook wat actiever maken! Laat iedereen zijn of haar favoriete boek kiezen en laat ze een manier verzinnen om de titel (of omslag) na te doen. Dit kan zo simpel (gewoon voor de klas) of zo uitgebreid (met attributen en foto’s) zijn als je zelf wil!

Tips voor de laatste schoolweek! Meester Sander: ‘Laat de bovenbouw voorlezen aan de kleuters! En heb je nog oude boeken liggen? Gooi ze niet weg, maar maak er iets leuks mee! Op mijn website vind je daar handige downloads voor!
Deze week deel ik mijn tips voor De Waanzinnige Lees- en Schrijfweken van De Schoolschrijver:
Maak je taallessen nog leuker en effectiever met De Schoolschrijver! Verhoog structureel de lees- en schrijfvaardigheid van kinderen in groep 3-8 met De Schoolschrijver-lesprogramma’s, gegeven door bekende kinderboekenschrijvers. De programma’s zijn digitaal in te zetten. Doe een gratis proefles of geef je op voor een online kennismaking of online kennissessie!’

Een vakantiedagboek bijhouden is een wel bekend idee, maar elke dag over je eigen dag schrijven is soms lastig om een zomer lang vol te houden. De oplossing? Vertel de kinderen dat er veel meer mag komen te staan in hun vakantiedagboek! Laat ze verhalen schrijven, strips tekenen, moppen bedenken of zelf dichten.

Tips:

• Zorg dat elke leerling een schrift heeft (of laat ze zelf een knutselen tijdens de laatste weken)
• Meer tijd beschikbaar? Maak een dagboek met suggesties! Denk aan beginzinnen, verhaalideeën of schrijfopdrachten van Schoolschrijvers, zoals:
  • Die over superhelden van Marcel van Driel
  • Die over schrijven én tekenen van Linda de Haan
  • Die begint met ‘Wat als…’ van Annemarie van den Brink
  • Die zintuigen prikkelt van Fabien van der Ham

Kinderen echt uitdagen tijdens de vakantie? Print deze zomerse vakantieleesbingo op A4- of A3-formaat. Wanneer een leesopdracht is uitgevoerd kunnen ze postzegels afkruisen of inkleuren. Zo worden ze extra gestimuleerd om te gaan lezen.

Vakantieleesbingo Zomereditie:

Tip: laat ze ontdekken welke bekende trekpleisters er op de postzegels staan!

Soms zit geluk in een klein hoekje, zoals een mooie boekenlegger om bij te houden waar je bent gebleven. En zo’n boekenlegger wordt nog leuker als je deze zelf hebt gemaakt!

Wat zo leuk is aan dit idee, is dat het ontelbaar veel manieren zijn om een boekenlegger te maken:

• Knip uit een stevig papiertje een boekenlegger van 5cm bij 14cm en teken/verf/krijt iets moois zoals je favoriete dier of je eigen naam
• Gebruik gekleurde papiertjes om een boekenlegger te vlechten
• Maak met garen een coole pompom-boekenlegger
• Vouw een origami boekenlegger, zoals een grappig monster of lief hartje

Je kunt dit ook als lesactiviteit doen, misschien wakkert het enthousiasme aan om de boekenlegger echt te gebruiken in de vakantie!

Maak de vakantie iets om over naar huis te schrijven en verstuur een ansichtkaart! Het lijkt misschien achterhaald, maar eigenlijk is het alleen maar extra bijzonder geworden om een echte kaart te ontvangen! En raad eens? Het is ook nog eens superleuk om er een te versturen! Je mag een mooi exemplaar uitzoeken en dan op de achterkant een mooi bericht of verhaaltje schrijven voor de ontvanger.

Leg zelf ook je telefoon of tablet aan de kant. Wil je niet dat je kinderen te veel achter een scherm zitten? Geef dan zelf het goede voorbeeld! Leg de schermen weg en pak een boek. De kinderen willen dan niet meekijken en gaan wat anders doen, en al snel pakken ze zelf een boek. Creëer daarnaast een aantal extra vaste voorleesmomenten in de vakantie! Hoe vaak ga jij voorlezen in de vakantie?

Tijdens de eerste week was de vraag wat leerkrachten deden om ervoor te zorgen dat hun leerlingen zouden blijven lezen tijdens de zomer. Schoolschrijver Corien Oranje heeft in ieder geval al een goede tip!

In week vier bevat de poll een grappig dilemma. Een leuk idee om zo’n dilemma voor te leggen aan de klas, wat zouden zij kiezen? En kunnen ze zelf ook zo’n creatief dilemma kunnen verzinnen?

Non-fictie saai? Echt niet! Dat wordt wel duidelijk tijdens ons maandprogramma Echt waar?. Hier helpen onze Schoolschrijvers leerlingen met het schrijven van een leuk verhaal gebaseerd op feiten.

Kijk maar naar deze opdracht, gegeven door Fred Diks, de schrijver van o.a. Koen Kampioen. Tijdens de les heeft hij voor de opdracht al uitgebreid verteld over hoe hij Koen Kampioen en andere voetbal boeken schreef.

Benieuwd naar dit maandprogramma? Klik dan hier.

Ik daag je uit! Kun jij meer dan 5 schrijvers van kinderboeken opnoemen? Om het niet te makkelijk te maken mag je geen BN’ers of klassiekers noemen;) Ik ben benieuwd!

• Er was eens een koe – Pim Lammers
  Koe Eefje gaat op zoek naar een sprookje waarin een koe de hoofdrol speelt.
• Agent en Boef en de gladde grapjes – Tjibbe Velkamp en Kees de Boer
  Een spannend en grappig verhaal waarin Boef Agent steeds te slim af is.
• Die kleine is Don, de lange is Sjon – Catharina Valckx
  Don en Sjon zijn twee beste vrienden die samen wonen en allerlei avonturen beleven.
• De krijtjes staken – Drew Daywalt en Oliver Jeffers (vertaald door Koos Meinderts)
  Teun moet de problemen van zijn krijtjes oplossen, zodat ze weer voor hem willen krijten.

• Ik ben Vincent en ik ben niet bang – Enne Koens
  Vincent wordt gepest en dus is school net als survivallen: je weet nooit wat er zal gebeuren en dus moet je overal op voorbereid zijn.
• De zee kwam door de brievenbus – Selma Noort
  De watersnoodramp van 1953 wordt verteld door de ogen van Liesje van 8.
• Dog Man – Dav Pilkey (vertaald door Tjibbe Veldkamp)
  Graphic novel over een superheld die dol is op botten en de stad moet beschermen.
• Lennox en de gouden sikkel – Zindzi Zevenbergen
  Lennox wil zijn vader in het ziekenhuis verrassen met zijn gelukshangertje, maar dat gaat niet volgens plan.

• Plan C – Simone Arts
  Cees komt wonen bij Diede en haar familie, die pleeggezin zijn. Zij moeten erg aan elkaar wennen en hun tijd samen loopt anders dan verwacht.
• Geel gras – Simon van der Geest
  Fieke heeft een groot probleem, want haar ouders zijn haar vergeten op de camping in Frankrijk.
• De Costa Banana serie – Jozua Douglas
  Een supergrappige serie van over Rosa en Fico, de kinderen van de knotsgekke president Fernando van Costa Banana. Er zijn al 6 boeken!
• De zomer waarin ik in een caravan woonde – Evelien Feltzer
  Juno wil niet met haar ouders in een caravan wonen maar misschien leert ze toch om te zien hoe bijzonder leven op een camping is.

• Als je Dog Man – Misdaad en blaf van Dav Pilkey leuk vond, probeer dan eens Toen ik van Joke van Leeuwen! Beide boeken spelen met een mix van beeld en tekst en zijn daardoor extra leuk voor kinderen die nog niet lang lezen.
• Ben je gek op honden en las je daarom De avonturen van Rutger, Thomas en Paco – De magische halsband? Lees dan ook Ben je ziek, Teckel Tom?. Dit is het derde deel van de serie geschreven door Bette Westera!

• Ook zo’n fan van de boeken over De Zoete Zusjes van Hanneke de Zoete? Lees dan de avonturen van twee zusjes in de serie Plaza Patatta van Nanda Roep. Het nieuwste boek De vlugge vlogger gaat over online videos, die De Zoete Zusjes ook maken!
• Houd je meer van boeken met veel fantasie, zoals De magische apotheek van Anna Ruhe? Lees dan De wisselaar van Maren Stoffels.

• Houd jij van dingen ontdekken over het lichaam en de biologie en heb je Viruswereld van Marc ter Horst al uit? Lees dan eens Alles wat je moet weten over scheten van Sanne de Bakker en Kees de Boer!
• Geniet jij van de combinatie van tekeningen en tekst in Het leven van een Loser van Jeff Kinney? Dan kan je De beste school van de hele wereld van Manon Sikkel met illustraties van Marja Meijer ook een kans geven! Dit is namelijk ook een ‘graphic novel,’ en dus zijn er extra veel tekeningen in het boek te vinden.

• De Magische Bieb – Bieb op stelten van Femke Dekker
  Op avontuur in de bibliotheek! Jonas ontmoet Wilgje en Stan en samen proberen ze een magisch wezen te vangen
• Maar eerst ving ik een monster van Tjibbe Veldkamp
  Dit boek is een echt samenleesboek! Het is namelijk zo geschreven dat het kind wordt gestimuleerd om te fantaseren over het verhaal

• Bureau S.P.E.U.R.N.E.U.S. en de boekenmaffia van Jozua Douglas
  Een heus detectiveverhaal in de bibliotheek. Is de bibliothecaris de terechte verdachte? Of was het toch iemand anders?
• VerhalenWevers – De held van Fabel van Scott Reintgen (vertaald door Merel Leene)
  Indira wacht haar hele leven al op de kans om naar Fabel te gaan, waar personages kunnen studeren aan de Hogeschool voor Helden om zo te schitteren in haar eigen verhaal. Maar als ze die droom werkelijkheid lijkt te worden, loopt het niet zoals ze had bedacht.
• Hoe ik per ongeluk een boek schreef van Annet Huizing
  Katinka wil graag schrijver worden, maar weet eigenlijk niet goed hoe ze moet schrijven. Ze vraagt haar overbuurvrouw, een beroemd schrijver, om hulp. Hierdoor ontstaat een bijzondere vriendschap en schrijft Katinka per ongeluk een boek.

• Roza Rozeur, ingenieur
• Roza Rozeurs grote werk- en knutselboek voor jonge ingenieurs
• Ada Dapper, wetenschapper
• Ada Dappers grote werk- en knutselboek voor topwetenschappers
• Aaron Terhaar, tekenaar

Een ijsje van Sylvia Ommen

• Alfabet van Charlotte Dematons
• Leren lezen zoekboek – zoek je mee met kik en saar? van Elisa van Spronsen